TAJNA I ZABRANA ZVANA MILOŠ S. MILOJEVIĆ
(Predavanje na temu Nepoznanice srpske povesti, održano 29. avgusta, 2002. godine u Knjižari Žagor u Beogradu, u okviru redovnih sastanaka SRPSKOG KLUBA)
Momčilo Selić: Na ovom, 27. sastanku SRPSKOG KLUBA, govoriće se o SRPSKOJ ANTICI, za koju je čak Dučić, u svom Blagu cara Radovana i Jutrima sa Leutara, tvrdio da je nemamo. Jer, po stranim školama učeni da kao narod postojimo tek od navodnog dolaska na Balkan, ni taj čuveni sedmi vek mnogi obrazovani Srbi nisu smatrali nekim početkom, brojeći nas u istorijske nacije tek od Nemanjića. No Miloš Milojević, istoričar o kome će večeras govoriti Andrija Vujović, cenio je drukčije. Stigavši iz tek oslobođene Srbije u Petrograd da studira prava, uporedo je upisao i istoriju i etnologiju, pri tom naučivši sve glavne evropske jezike i mnoge stare. Retko darovit i dovoljno učen da donosi utemeljene zaključke, prvi je ozbiljno počeo istraživati našu starinu. Pratili su ga Sima Lukin Lazić, a u novije doba Olga Luković Pjanović i Jovan Deretić, no svi nedovoljno obrazovani u istorijskoj, arheološkoj, i etnološkoj struci. Stoga nam tek predstoji da interdisciplinarni timovi sposobnih istraživača njihove nalaze i hipoteze potvrde ili pobiju, budući da je dosada sam pomen srpske antike izazivao oštre reakcije većine “europejskih” Srba i njihovih stranih pokrovitelja. Sada prepuštam reč Andriji koji će to dublje, šire i stručnije objasniti.
Andrija Vujović: Poštovana gospodo i gospođe, hvala Vam što ste došli da čujete reč o jednom od najzabranjenijih 
ljudi koji su se krstili sa tri prsta, jednom od najzabranjenijih Srba svih vremena. Priča o Milošu Milojeviću ne može se početi samom pričom o njegovom životu, jer on je planina među brežuljcima naše duhovnosti, među travom naše ljudskosti on je hrast. Njegova priča nije bila veličanstvena samo po tome što je istraživao prošlost, već što je bio spreman i da uzme mač u ruke i ode na prve linije fronta kao četnik u ratovima 1875-1878.
Da bismo mogli objasniti kako je došlo do pojave zvane Miloš Milojević, moramo i da objasnimo šta je to autohtonistička škola koju je on predvodio, i kako je uopšte došlo do tih škola, i takvih podjela. Naime, ratovi u svetu su užasna stvar, ostavljaju zastrašujući broj žrtava. To su ratovi na bojnom polju gde se protivnik vidi, i na kome se puca jedan u drugog. Najgori su međutim oni ratovi koji se vode iza bojnog polja, ideološki, politički ratovi u kojima se putem falsifikata istorije, putem šizofrenije nečijih političkih ideologija opravdava nečiji nacionalni program, njegov put, njegova strategija. E takvu ideologiju, takav program stvorila je germanska rasa. Treba objasniti zbog čega je ona to uradila.
Prostor današnje Njemačke prije više od hiljadu godina nije pripadao današnjim Nijemcima. On je pripadao Slovenima vendske rase. I dan danas na teritoriji Njemačke, u Gornjoj i Donjoj Lužici narod se zove Lužički Srbi, koji su ostaci vendske rase. Kako je došlo do toga da od jednog, kako kažu istoričari, višemilionskog naroda, danas, na početku 21. veka, ostane svega oko sto hiljada Lužičkih Srba? Ukratko, u tome treba tražiti neki casus belli germanskog katedrizma. Vidite, Nijemci su u svemu zavideli tim Vendima, tom vendskom soju. Sve tekovine svoje nazovi stare njemačke kulture, pogotovo u prehrišćanstvu, ali i u hrišćanskom periodu, oni su nasleđivali od vendske kulture i civilizacije. I rasli su im kompleksi, ljubomore, mržnje, i zavisti. Ta mržnja, ta zavist i ta ljubomora pokrenule su zastrašujući talas genocida. Od trideset i sedam vendskih plemena koja su postojala na današnjoj teritoriji Njemačke, Čehoslovačke i Poljske, Nijemci su pre hiljadu godina, pokrenuvši tri zastrašujuća genocida koja su išla u talasima u desetom, jedanestom i dvanaestom veku, doveli to toga da od Venda ostanu samo oni koji su se ponemčili. Ali s tim Nijemci nisu bili zadovoljni. Uzeli su jedan totalno nevažan grad jednog od tih plemena, od Špremana, i proglasili ga svojom prestonicom. To je Berlin. E onda će taj Berlin, koji su Srbi napravili, koji su Sloveni utemeljili, koji je pao tek polovinom dvanaestog veka zajedno s vendskom carevinom, postati centar svih najgorih fašističkih i ksenofobnih ideja germanske rase.
Nije uopšte zastrašujuće to što su iz Berlina kretale vojne akcije, i priče o prodoru na Istok, koje su oni imali uveliko razrađene već u 16. vijeku, nego je problem u tome što je odatle krenula jedna izuzetno prljava istorijska škola, bez ikakve veze sa naukom, ali sa mnogo veze sa strategijom političke ideologije i opravdavanja nečijih političkih ciljeva. Stvoren je germanski katedrizam nordijske škole. Germanski katedrizam nordijske škole počinje naime da se stvara još dok srpska deca nisu bila ni pokopana, u 12. vijeku, kad su Nijemci već počeli da krivotvore svoju istoriju. Sravnivši sa zemljom i uništivši sve što je srpsko, vendsko na tom prostoru, krenuli su i da falsifikuju istoriju po svom modelu. Prvo što su napravili, i to još u 13. i 14. vijeku, jeste obrazac po kome su učili svoju decu da nikada nisu postojali nikakvi Sloveni na njihovoj zemlji, već da je ona od iskoni njemačka, a da je njihova rasa Ueber Alles. Kroz cijeli 15. i 16. vijek, u sprezi sa katoličkom crkvom i vatikanskim centrom, oni su pravili političko-ideološko zalete nebi li takvu političku ideologiju pod krinkom nazovi istorije naturili drugim narodima. No to im tada još nije moglo proći kod Slovena, bar ne u prvom naletu. Ali u drugom i trećem, tokom 17. i 18. vijeka, onaj narod koji mi običavamo da zovemo svojom najvećom slovenskom braćom, je prihvatio germanski katedrizam nordijske škole. To su Rusi.
Prihvatanje germanskog katedrizma od strane ruskih istoričara ostavilo je užasne poslijedice, jer je ogroman broj ruskih istoričara počeo da samoponištava slovenstvo na prostoru srednje i zapadne Evrope, i da samima sebi uvrežuju, naturaju razmišljanje da smo mi ustvari tikva bez korena. Kako kaže neumrli Miloš S. Milojević, po Nijemcima i njihovim ruskim epigonima mi smo se pojavili jednog lepog jutra kao pečurke posle kiše, bog te pita odakle. A što i ne bi moglo 150 miliona Slovena tako da se pojavi, odjednom? Otprilike ta je priča bila. No, kada se Srbija oslobađala u 19. vijeku, postavilo se pitanje njenog obrazovanja, njenog školskog sistema i to je riješeno na najgori mogući način. Riješeno je Dositejem Obradovićem i njemu sličnima. Oni su otvorili vrata, tj. otškrinuli, vrata tada još nisu bila potpuno otvorena, političkim ideologijama Zapada koje su potom zacarile kao jedina naučna misao u Srbiji. Svi naši umovi, jedva naučeni da se prekrste jer su imali tek po dvadesetak godina, slani su u Grac, Beč, Berlin i ostale zapadne centre, gde su se htjeli ne htjeli susrijeli i sa neopisivo velikom količinom mržnje koja nema veze sa naukom, a koju su morali naučiti pod imenom istorijskog kritičkog pravca.
I svi naši naučnici – ne samo istoričari, filolozi, lingvisti, već i mnogi drugi – tamo su učili tu nauku. I još su veću grešku pravili vraćajući se ovde i naturajući to što su tamo učili ovom narodu, ovom podneblju i ovom prostoru. Posljedice njihovoga djelovanja se danas vide na najbolji, bolje rečeno na najgori mogući način. I to u vremenu, što reče Miloš S. Milojević, kada Srbi mnogo više znaju o Hotentotima i Tunguzima nego o sebi samima. U tom ludilu mi imamo ljude sa srpskim imenom i prezimenom, možda i vjernike Pravoslavne crkve, koji se vode kao naša nazovi elita, ali koji već bezmalo dvesta godina sprovode germansko-katedristički plan na Balkanu najsurovije što mogu.
Među njima se u najgorem mogućem smislu te riječi ističu Ljubomir Kovačević, Ilarion Ruvarac, Stanoje Stanojević i da ne nabrajamo dalje – a ni današnja Akademija se ni po čemu ne razlikuje od tih njenih germanofilnih začetnika. Mi smo narod ekstrema. Imamo ekstremne izdajice, a imamo i ekstremne rodoljube, spremnena najveće moguće žrtvovanje, što smo nebrojeno puta dokazali. U istom tom vremenu kada je evropeizacija zahvatala svaki deo društva, evropske tekovine su bile uvožene u Beograd, gdje bi se ustalile pa odatle išle u cijelo Srpstvo.
U takvom okruženju, u takvom haosu javljaju se, niču kao Bogom blagosloveni plodovi, ljudi koji su nosili ideju srpskog naroda i željeli da istraže njegovu prošlost i da se bore za njega. Takvi ljudi su stvorili još u 19. vijeku jedan poseban istorijski pravac, koji se ne bi mogao zvati “rodoljubljem”, jer u nauci ne postoje nikakvi rodoljubni sistemi. Nauka može biti rodoljubiva, ali rodoljubiv sistem u nauci može se izvrgnuti u obožavanje jednog naroda, u stvaranje fašističke ideologije. No te naše rodoljubive istoričare optužuju da su bili romantičari. Nije istina, to su bili ekstremi, u svakom pogledu i u svakom smislu. To su ljudi koji su cijeli svoj život prošli u neopisivim mukama, jer su ih svi ostali poništavali, pljuvali i gazili, a oni su i dalje neumornim, Bogom blagoslovenim perom pisali istine o srpskom narodu. Među takvim ljudima, još i prije Miloša Milojevića, ističe se Konstantin Nikolajević, zatim dolazi sam Milojević, pa Sima Lukin Lazić i Panta Srećković. Pred početak Drugog rata, četrdesetih godina, javlja se Anđelija Stančić Spajić, pa neumrli Ilija Živančević. Tu je naravno i najveći srpski filolog Milan Budimir, koji je žestoko podržavao ovaj pravac, rekavši, uprkos svega što se od njega očekivalo na Beogradskom univerziteu, da je svaka druga srpska riječ starija od pedeset vekova. No njemu ni najgori neprijatelji nisu mogli porijeći stručnost, jer je jedan od najznamenitijih srpskih filologa, najvećih ekstrema naučnih.
Da ne biste mislili da je ovakav naučni pravac pao s neba, i najveći srpski etnolog, Veselin Čajkanović, bio je autohtonista, uz Milana Budimira i Miloša S. Milojevića. Znači, najveći srpski etnolog, filolog, i istoričar bili su autohtonisti. Oni su istorijskim putevima, bez ikakve romantičarske želje za koje ih optužuju, sa izrazitim kritičkim aparatom, krenuli u istraživanje svih mogućih izvora na koje su u svojim istraživanjima naišli. Miloš Milojević je, začuđujuće za današnje generacije koje misle da sve počinje od njih, prije sto dvadeset godina koristio sistem uporedne filologije, koji se tek danas obnavlja u Beogradu. Uz to danas mi vidimo da njegova knjiga, o kojoj ću poslije govoriti, ima neke elemente koje ćemo mi možda shvatiti tek zanekih 150 godina – ako nas uopšte bude bilo, i ako bude imalo kome da se prenese poruka sa ovih stranica.
Nego, da pokušamo da objasnimo život tog duha i diva nauke. Miloš S. Milojević je rođen 1840. godine u selu Crna Bara u Podrinjskom srezu. Vaspitavan je po pravoslavnom običaju, iz pravoslavnog čestitoga sela je došao u Beograd, kao mudro dete završio osnovnu školu, završio fakultet pravnih nauka i otišao u Moskvu dalje da studira, jer je bio najbolji student prava. Tamo je studirao tri godine. Pretpostavljam, da se pitate šta je mogao da završi za tri godine? No, on je istovremeno studirao na tri polja. Studirao je istorijske iistorijsko-filozofske nauke na Istorijsko-filozofskom fakultetu u Moskvi, studirao je uporednu lingvistiku, i prava. Čovjek te širine i dubine, zapravo ekstrem, već tada je mogao shvatiti mnoge stvari u vezi sa prošlošću srpskoga naroda koje su mnogima prije njega, ako ne i većini, bile obična magla i prašina. Ali, u kakvu to Rusiju beše otišao Miloš Milojević? On se našao u Rusiji kojom je već dvjesta godina vladao germanski katedrizam. Samo poneki profesori, poput Bođanskog, i naučnici poput Lavanskog i Veljtmana nisu pripadali tom pravcu. Ali ruska zvanična nauka, a pogotovo politička ideologija, išla je u tom pravcu. I baš tih godina počinje da se gradi velikobugarska ideja na račun obnove srpske države, što je značilo suprotstavljanje srpskoj nacionalnoj obnovi.
Videvši da će Rusi preko Bugara ozbiljno ugroziti Srbe, Miloš Milojević se vratio u Srbiju.Odmah je počeo da piše i radi. Odmah je krenuo sa neopisivim požrtvovanjem, koje ga nije napuštalo celog života i koje je predstavljalo neotuđivi dio njegove ličnosti. Preobučen kao prosjak, ili kao običan čoban, pastir, da ga ne bi otkrili, on je obilazio celokupni prostor današnje Makedonije, Pirinske i Egejske Makedonije, Albanije, Kosova i Metohije. Išao je i prikupljao srpske narodne običaje i sve ih zapisivao. I tako je izašla trotomna knjiga “Običaji ukupnog naroda srpskog”. Ni dan danas ni jedan etnolog ne može da nastavi njegovo delo, jer su njihove početne pozicije pogrešne. Naime ako želite nekog da navedete na zabludu, dovoljno je da ga usmerite na prvi pogrešan korak i sve će potom biti sve dubljai veća zabluda. Današnja etnologija ne može da nastavi ono što je Miloš Milojević počeo baš zbog toga što je već prvim svojim korakom krenula u zabludu. Stoga niko danas ne zna kako je Miloš Milojević zaključio da je to i to pleme sa prostora današnje Albanije bilo srpsko. Ili kako da je to i to pleme sa prostora današnje Severne Grčke u njegovo vrijeme bilo srpsko itd. Oni ne znaju, ustvari, da nastave putem Miloša Milojevića. To nije samo problem etnologa, već i istoričara i lingvista.
Milojević je velika jedna nepoznanica, ali to je namerno urađeno. Bez obzira na to, Miloš S. Milojević je istražujući te prostore, živeći u najprimitivnijim mogućim uslovima, skupio ogromnu građu i napravio tu knjigu. Posle tog vremena buknuli su ratovi. Sedamdesetih i osamdesetih godina Miloš S. Milojević je organizovao dobrovoljačke odrede za odbranu srpskog naroda na prostoru Južne Srbije i Makedonije. Njegova djelatnost nije se tu završavala. Postaje profesor na Bogoslovskom fakultetu, profesor istorije Srpske pravoslavne crkve. A neki ga danas optužuju da je bio sektaš, mada je bio i ostao jedan od najvećih istoričara Srpske pravoslavne crkve, što je vrlo važno imati na umu. Pored svega počinje pisati i mnoga druga dela, učestvovati kao četnik u ratu, slati dobrovoljce. Ali on dobrovoljcima nije mahao kada bi vozom kretali na ratište, nego ih je poveo. Osamdesetih godina kad smo zaratili s Bugarima, samo na jednoj liniji nije bilo srpskog poraza, i to na tromeđi, na vrlo važnom taktičkom centru kod Slivnice. A sa tih položaja poslednja se povukla jedinica pod komandom Miloša S. Milojevića. Možete misliti, jedan ekstrem, jedan naučnik koji shvata šta je otkrio, i koliko je to vredno, uzima mač i ide na prve borbene linije. Imao je mnogo veće šanse da pogine nego da preživi i postane junak. Naravno, mi smo taj rat izgubili. Za Milojevića to je bio sveti rat, no i tada je on tvrdio da pogrešno i nesrećno vođen. Zbog toga se Milan Obrenović, kralj tadašnje Srbije, žestoko naljutio na njega, ali su ga ipak okitili ordenima ne bi li mu zapušili usta. Ali Milošu S. Milojeviću se nisu mogla zapušiti usta. Krijenuo je u svoj najveći boj za srpsku istoriju kad je vidjeo da od vojske i politike tadašnje Srbije nema ništa. Tada je nastavio da istražuje još dublje, da se bavi naukom i da svoje knjige jevtino ili u nekim slučajevima besplatno dijeli još neoslobođenom narodu ne bi li on pomoću njih, učeći se, na primjer, iz Običaja ukupnog naroda srpskog, očuvao svoj identitet.
A onda se Miloš Milojević posvećuje našim svetiteljima. Služba Svetog Simeona Mirotočivog prevedena je zahvaljujući njemu. Služba Svetoj Petki Paraskevi, koju su Bugari tada uzimali kao svoju svetiteljku, prevedena je zahvaljujući Milošu S. Milojeviću. Dečanska Hrisovulja, koju germanski katedristi i danas koriste, prevedena je i objavljenaz ahvaljujući Milošu S. Milojeviću. Ali to je samo delić njegovog znanja, njegove nauke. To je čovjek koji je shvatio da bi sutrašnja pokoljenja mogla potpuno zaboraviti naše svetinje i manastire te je odlučio da ih popiše. I to je učinio u jednom ogromnom broju na prostoru današnje Južne Srbije, tzv. Makedonije, dela Bugarske, Grčke i Albanije. Uz to djelo išlo je i djelo Naše monahinje. Zapisivao je sve što je bilo vezano za naše žensko monaštvo, odkad je stvoreno. Možete li zamisliti tako svestranu ličnost! I onda, pored toga što je napravio čuveno Drugo odjeljenje Bogoslovije, koje je spremalo buduće učitelje i sveštenike, i slalo ih na ta područja da bi se očuvao srpski narod, on se zatvara u četiri zida i počinje da piše jedno djelo kome se nikada ništa slično neće naći. Počinje da piše Istoriju srpskog naroda, djelo na 4500 strana. Knjiga Odlomci istorije Srba u izdanju današnje Knjižare “NikolaPašić”, predstavlja samo dio onoga što je objavljeno pre 120 godina u Beogradu i sadrži svega 400 strana, znači deseti dio Istorije srpskog naroda. Poslije ćemo nešto reći o knjizi, samo da vidimo šta se dešavalo sa rukopisom. Naime, Miloš S. Milojević je poslije sveg tog rada stvorio i Društvo Sv. Save, o kome, na primjer, današnji akademici prave zbornik nigde ne spominjući osnivača. To je isto kao da pravite zbornik o teoriji relativiteta i ne spominjete Ajnštajna, o Gorskom vijencu bez pomjena Njegoša. Ali to je jednostavno tako. Miloš Milojević je zabranjen.
No to njega nije omjelo niti spriječilo da napiše veličanstveno djelo koje je ipak sačuvano, jer je on nastavljao da radi, nije stajao već je pisao i djelovao na nacionalnom planu. Poslije mnogih razočarenja, odbačen od svih osim svoga prijatelja Pantelije Srećkovića, ovaj srpski velikan umro je 1897. godine u Beogradu. Sad ću vam pročitati šta je napisano u njegovom nekrologu: “Jedna zvezda na srpskom nebu utrnula je. Ona beše neobična sjaja, te iako zvezda osvetljavaše daleku, daleku prošlost naroda srpskoga, osvetljavaše tamne kutove prostora otadžbine Srbinove, i na toj svetlosti mi poznadosmo ono što nismo poznavali, videsmo braću našu, srpski narod, u svim srpskim zemljama. Zvezda se ugasila, ali njena svetlost još dopire do nas i dugo će, dugo svetleti. Miloš S. Milojević je bio član Učenog društva. No od svih učenjaka tadašnjeg Učenog društva, buduće Akademije, samo je Panta Srećković došao na njegovu sahranu i rekao: “Reći ću samo toliko, srpska majka nije rodila sina kao što je Miloš Milojević. Slava mu!”
Kako početi govoriti o ovoj knjizi? Najlakše je reći da je ona jedno čudo kakvo se rijetko ako ikako može napisati, pogotovo u jednom ovakvom narodu koji ne zna da poštuje svoje velikane. Vidite, ovo čudo je najzabranjenija knjiga u istoriji pisane reči. Svoje drugo, skraćeno izdanje doživjela je zahvaljujući samo ličnim naporima gospođe koja je direktor izdavačke kuće “Nikola Pašić”, i to poslije 120 godina. Što reče Predrag Milošević u njenom predgovoru, mijenjali su se i politički ideolozi i kraljevi i dinastije i politički pravci, ali zabrana knjige je ostala. Mijenjali su se patrijarsi i stanovišta u crkvi i odnosi u crkvi, ali zabrana knjige je ostala. No, ipak su došla vremena da je Patrijarh Pavle osveštao i blagoslovio ovu knjigu. Znači, došlo je doba da se i tu neke stvari promjene. A sada da vam kažem nešto o samom djelu, o Istoriji srpskog naroda.
Naime odmah napočetku, u uvodu, Miloš Milojević govori o istoriji uopšte i naziva je pametarnicom. Posmatra je kao osnovu ponosa i identiteta jednog naroda, njegovog obraza i časti. On je savršeno dobro shvatao da istorija mora biti učiteljica života, ali ne samo za jednu generaciju, nego vječna, besmrtna. Da u svome idealnom obliku mora biti egzaktnija i od fizike ili matematike. Jer matematičke laži mogu uzrokovati malu grešku, a istorijske genocide i ratove. To je Miloš S. Milojević sjajno shvatio. I, tu je počinjao od sebe, što se ispostavilo kao jedan od problema sa njegovim djelom. Jer on je počinjao od svoje nauke i načina, ne ostavljajući čitaocu mogućnost da se penje polako sa njime. Umjesto toga on je krijetao od onoga što je on dokazao i zato ga je teško pratiti. Između ostalog, razlučio je i filološki i logički sistem na kom počiva srpski jezik. To danas niko ne može da ponovi. Njemu su bile jasne neke stvari pre 120 godina, a danas nema ni filologa, ni lingviste koji mogu, bez obzira koliko se pretvarali i upinjali, da nastave njegovo djelo. Znači pored etnologa i istoričara, ni lingvisti ne mogu nastaviti djelo Miloša S. Milojevića. Mogu ga samo prepisati, ali poći odakle je on stao ne može niko. Možemo se jedino nadati da će neke buduće generacije iznedriti nekog sposobnog da to učini. U čemu je, zapravo, problem? Po svemu sudeći u tome što je mnogima teško da razumeju šta je Miloš Milojević koristio, plaše se. Svakog današnjeg zvaničnog istoričara, kad takne ovu knjigu, obuzima neopisiv strah. Ja to prilično dobro znam jer studiram na Filozofskom fakultetu, odsek za Istoriju. To je strah, to je paranoja, to je šizofrenija. Kad spomenete njegovo ime, odmah vas gledaju kao sumašedšije!
Zbog čega je ova knjiga bila zabranjena? Zbog toga što daje istinu o srpskom narodu. Miloš Milojević nije imao dlaku na jeziku, a bio je strogo pobožan, pravoslavni mirjanin, i jednostavno je napisao istinu. Nije pisao laži, da se nekome sviđaju a nekome ne. On je jednostavno napisao ono što je istražio. A šta je to istraživao i šta je koristio kao izvore, to danas ni jedan tim od dvestotinak eksperata, i to ruske Akademije istoričara, ne bi mogao da slijedi, naročito u onom dijelu gdje govori o Slovenstvu u Aziji. Vrlo važan elemenat jesu i njegovi putopisi i gradivo za Običaje ukupnog naroda srpskog. Jer, on je shvatio običaje, pa zatim jezik, razumjeo njegov logički sistem, što ga je potom dovelo do Indije. Sve to zajedno vodi do Indije. Svakoga ko se ne plaši germanskog katedrizma i političkih ideologija koje se nazivaju kritičkim istorijskim pravcem to naime vodi do Indije, a onoga koji sam sebe laže to vodi do sedmog veka. U Indiji je Miloš S. Milojević sakupio, ja sam vršio njihov popis, nešto preko 4470 srpskih toponima – znači imena gradova, reka, planina, jezera, oblasti sa prostora Indije, Kine, Bliskoga Istoka, Severne Kine, pa dalje sve do Južne i Zapadne Evrope.
To jest, u knjizi koja je samo odlomak, deseti deo njegove knjige, nalazi se 4470 naših toponima. Pored toga on koristi izvore koji su, što se kaže, španska sela za današnje istoriografe u našoj zemlji. On koristi Cijen Zina, najvećeg kineskog budističkog prosvetitelja. No danas ni jednom naučniku ne bi palo na pamet da koristi Cijen Zina za istoriju srpskog naroda. Ako je bio Cijen Zin? Cijen Zin je jedna od najvećih ličnosti budizma u Kini, čuven i potome što je dva puta, da bi se prosvetio, išao u Indiju. Na tim putovanjima on je opisao sve na šta je nailazio i to je jedan ruski manastir objavio otprilike u vrijeme Milojevićevog studiranja u Moskvi. Miloš je to preveo sa ruskog, ustvari ne preveo, nego koristio direktno, budući savršeni poznavalac svih slovenskih jezika. I ne samo slovenskih već i mnogih umrlih. Cijen Zin spominje Indoevropljane, bijele, plavooke, Kuče, spominje Rvate, spominje Sabre, sve živo spominje idući tim putem do Indije i vraćajući se, dva puta.
Danas da pitate neke iz Akademije, da li bi koristili Cijen Zina za srpsku nacionalnuistoriju, oni bi vas gledali bijelo, ne zbog toga što su stručnjaci već što pojma nemaju, što im je neko dao titule za podobnost a ne znanje. Taj neko nije baš mnogo razmišljao da li istoriji treba da bude važnija njena sholastička i politička uloga od naučne. I do čega je Milojević došao? On je shvatio što današnji istoričari nisu. Na primjer, postoje pleme koje Arijan u Anabazi spominje na grčkom jeziku, pa kasnije noviji istoričari to ime prevode na latinski. Onda ga Miloš Milojević prevede natrag sa latinskog na srpski, jer to pleme nije moglo imati latinski koren, niti grčki, usred Indije. Nevolja je naime bila u tome što su te knjige bile pisane da bi se Azija i Indija, u doba tih starih istoričara, približila Grcima i Latinima. To je Miloš Milojević shvatio. On je zato prijevode prevodio i dolazio do veličanstvenih podataka. Između ostalog, savršeno dobro poznavao je i kote. Gdje se šta tačno nalazi na karti i šta mu ona kazuje. Raspolagao je erudicijom koja se danas teško može shvatiti. Zato je i mogao tačno primjetiti da su ti i ti, recimo plemena Malići koja su ratovala protiv Aleksandra i skoro ga ubila, imala prijestonicu u tom i tom gradu. A da taj i taj grad ima isto ime kao toponim u Srbiji. Ili, Panosko carstvo, koje su ti Pama Sorabi stvorili, prestonica njegova zvala se Pankota. A onda Milojević upozorava na bavarsko selo koje se zove Pankot. On je bio svjestan svih istorijskih procesa tokom 6000 godina. To zvuči neverovatno, ali je on bio takav čovjek. Između ostalog, takav je bio i što je čitao veličanstvenog Veljtmana, zatim Lamanskog. Veljtman je pisao o arijskom Slovenstvu, Lamanski o Slovenstvu na prostoru Španije i Severne Afrike. Milojević je koristio djela naučnika koji su bili stručnjaci, a potom išao još dalje od njih. Služio se i jednim elementom koji će tek biti prijedmeti straživanja – daj Bože da to bude prijedmet istraživanja, jer je to alfa i omega srpske istorije – koristio je Buanu Darsu.
Šta je Buana Darsa neću vam govoriti zbog toga što je previše komplikovano, samo ću vam reći da koristi jednu predstavu svijeta starih Veda i Arija. To je njemu bio dokaz. Isprva nijesam razumio čemu je to dokaz, dok nijesam, čitajući, shvatio da je predstava svijeta kako su ga zamišljale drevne Vede i Ariji, mogla biti dokaz srpskog postojanja u Indiji. To znači da je bukvalno ušao u logički sistem jezika. Znate li koliko je to teško? Što reče gospodin Radovan Damjanović ovdje jedanput, tako je krenula i Olga Luković Pjanović pa se bezmalo skamenila, nije mogla da govori, ništa. Znači, krenula bješe da istražuje filološki, pogrešnim putem, a Miloš Milojević nije. I on bješe došao do toga, ali je prešao taj stepenik i nastavio dalje. No to je vrlo, vrlo teško. Jer, to je ogromna oblast. A zatim je Milojević naišao na pjesmu. Germanski katedristi su išli tako daleko da su tvrdili da je pjesme izmišljao, da je Miloš Milojević u stvari izmišljao pjesme srpskog naroda koje govore o doseljenju iz Indije. No, ko ne vjeruje neka u Zborniku naših junačkih pjesama – možete ga naći u knjižari Akademije nauka – nađe pjesmu “Ide šajka po moru” ili “Sveci blago dele”. Jer, pjesma, narodna, srpska “Ide šajka po moru” govori o srpskoj Indiji. A pjesma “Sveci blago dele” govori o iseljenju iz Indije. A tu je pjesmu uzeo Vuk Karadžić od jedne slepe starice, ja mislim iz Grgurevaca da je bila. U njoj se bukvalno opisuje zbog čega su ti stari Vede i Arije, Srbi, otišli iz Indije. Taj podatak se sačuvao u narodnoj svijesti. Da ne idemo dalje od toga. Za sve je to čudo i makar ozbiljno pitanje, ali ne i za kritičku istoriografiju. Za njih to je bajka, maštanje, romantika, bez veze i sa čim stvarnim.
A onda je Milojević, oslanjajući se na pjesme, na običaje, i na mnogo šta drugo, ušao u sanskrit. Naravno lako mu je bilo i u sanskrt kad je prethodno ušao u logički sistem srpskog jezika. Svaki ulazak u logički sistem srpskog jezika direktno vodi u najstariji jezik na svetu. No ako smo narod iz sedmog vijeka, kako to da svako dijete može, igrajući se srpskim rečima, da otkrije i riječi stare 4000 godina? Ali Miloš S. Milojević je ušao u taj jezik i onda kaže da ta i ta riječ opisuje naziv Srbin. Kažu, ne zna se šta znači “Srbin”. Nije istina da se ne zna. Ima 120 godina kako je to otkriveno. Riječ Srbin znači čovek, ratnik, vladar, plemić. Potom ona označava ljudskost, junaštvo, hrabrost, veličinu, sjaj itd. Sve to znači oblik srbh na sanskrtu, koji ustvari i nije sanskrit (“savršeni” ili“završeni”), već jedan još stariji oblik. Zatim, navodno se ne zna se šta znači riječ sarmati, sarm. No pogledajte u Milojevićevim djelima gdje on opisuje što znači sarm. On nam je pružio osnove za dalja istraživanja, a mi smo stali i zato se tako ujalovili. To je, znači, jedan element koji je vrlo važan. Milojević je na primjer rekao da je srpska riječ mantrati u Indiji mantr. Naša nana, njihova nanah, ne mogu ih sve nabrajati, ovdje ih ima više od dvije stotine, te vas pozivam da najbolje sami vidite šta sve tu piše. Idemo dalje. Znači, pored toga što je dokazao srpsku starinu u Indiji, on govori o talasima naseljavanja, iseljavanja iz Indije. Pazite, veličanstveno je to što je Miloš Milojević i bez otkrića Lepenskog vira, do koga je došlo gotovo sto godina poslije njegove smrti, savršene znao da je na Balkanu naše porijeklo, ne usuđujući se međutim otvoreno to i da tvrdi. A mi smo kasnije u istorijskoj nauci, pošto ga niko nije mogao dostojno slediti, napravili podelu na indoevropsku i autohtonističku školu. Autohtonistička škola smatrala je da Srbi nikad nisu izašli sa Balkana, i dalje ih ništa nije zanimalo, a indoevropska da su oni u stvari došli iz Indije. I obe su bile u pravu, ne shvatajući zapravo da su samo sastavni djelovi jedne istine. I jedna i druga komponenta jesu samo djelovi istine o srpskom narodu. A Miloš Milojević je to znao. On je pisao o talasima raseljavanja iz Indije. Tvrdio je da su se u vremenu koje se može odrediti na oko 4000 godina prije Gospoda Isusa Hrista Srbi u jednom velikom talasu povlačenja iz Indije uputili na sjever, na prostor današnjeg Sibira. A da su otprilike 3800 godina prije Hrista u drugom talasu krijenuli do predjela Kavkaza. U približno isto vrijeme Srbi su otišli i do prostora današnjeg Irana. Tome valja dodati i slijedeće: iz Sibira je jedan dio srpskog naroda otišao na krajnji istok, razdvojivši se u dva kraka. Jedan je stigao i do Japana oko 3500 godina pre Hrista. To je narod Ainu, čiji jezik spada u slovensku, takozvanu moskovljansku grupu jezika, i kojima je krst sa četiri slova s osnovno znamenje a vuk poštovana životinja, moglo bi se reći glavno božanstvo, kao u starih Srba Veselina Čajkanovića. Milojevićevo djelo mogao je znači nastaviti samo neko ko je htio da vidi nekestvari. No, u straha su velike oči, te takvih nije bilo.
Idemo dalje. Milojević tvrdi da je potom došlo do iseljavanja s Kavkaza u dva talasa. I to je indoevropska filološka škola, i to francuska, i potvrdila. Sa područja Kavkaza Indoevropljani s jedne strane naseljavaju Evropu, a drugi krak ide na jug, preko Bliskog Istoka i obale Severne Afrike do Španije, gdje su se ova dva kraka ponovo spojila. To je ta posebna iberska kultura i civilizacija. I sve je to poricano, a nauka bila upućivana upotpuno pogrešnom pravcu. Zbog čega? Samo da bi neki Nijemci kazali da Srbi nijesu u sedmom veku živjeli na Balkanu, no da su doseljenici, što je vrlo značajno ako se želi domoći bliskoistočne nafte i osvojiti cio svijet, na šta se svodi cio njihov Drang nach Osten, njihov ideološki program. Tako je zloguka, šizofrena glupost germanskog katedrizma zamijenila istinu u nauci. To je žalosno. No Milojević je zanemarujući sve te spletke pisao da su se Srbi potom doselili na prostorRusije. I tu navodi pjesme, i šta ruski istoričari govore o nastanku imena srb, šta pišu o kozacima i njihovom porijeklu, i šta kozaci i kozački atamani o tome sami kazuju, itd. I onda pominje Vende, o kojima sam prije govorio. Zatim se knjiga prekida, budući da se radi samo o odlomcima, kojih ima dva: jedan od 150 strana, drugi od 250. Zatim istražuje prošlost Srba na Balkanu i piše da je savršeno svjestan da su Iliri Srbi. No to se danas ne priznaje. A znate li zbog čega? Jer ako istražite indijsku religiju kako je on učinio, ako se upoznate sa indijskim starinama, vrlo ćete lako povezati svetost zmije Veda i Arija sa svetošću zmije u Ilira, kojima je zmija glavno božanstvo. Tu i ne može biti razlike jer se radi o istim religijskim sistemima. Međusobno udaljeni uprostoru, oni su jedan iz drugog nastali – koji od kojega već je drugo pitanje.
I Milojević ide dalje. Piše o rimskoj vlasti, i šta se dešavalo u njeno doba na ovom području. I tako stiže do petoga vijeka nove ere, pa nas podsjeća da smo mi pre Nemanjića na Balkanu imali dinastiju od 52 vladara. I cijela ta dinastija je zapisana u Ljetopisu popa Dukljanina. A taj Ljetopis je uništen i imamo samo jednu kopiju, mada je Miloš Milojević imao i djelove originala. No danas postoji samo jedna jedina kopija i ona se nalazi – gle slučajnosti – u Vatikanskoj biblioteci. I to prepis M. Marulića iz 16. veka. I pogledajte šta se dalje dešava. Miloš S. Milojević je, zahvaljujući svojim ličnim istraživanjima u Makedoniji, dokazao da se tu ne radi o nekoj državi koja je nastala između 5. i 12. vijeka, i koja se, kako se tvrdi, prostirala na prostoru današnje Duklje, već da je riječ o središtu te državnosti na širem prostoru Kosova i Makedonije, i to zapadne. Kao potvrdu navodi i srpska plemena koja u svoje porijeklo stavljaju careve o kojima mi danas pojma nemamo.U cijelom ovom slučaju, valja postaviti pitanje Srpskoj pravoslavnoj crkvi na koje ona nema odgovor. To jest, ovdje imamo bar pet hiljada pitanja, koja je Miloš Milojević tada postavio, na koja Srpska pravoslavna crkva nema odgovora. A najvažnije od njih jeste: po čijem je nalogu naš sveti car Budimir David Drugi iz 9. vijeka, koga ovdje Milojević spominje uz njegovo žitije i napomenu da pola Makedonije slavi tu slavu, izbačen iz Kalendara? Ko se to usudio? Pa, onaj kome nije odgovaralo da Srbi ovdje imaju cara u 9.vijeku. To se radilo iz političkih i ideoloških razloga. Da ne navodim najekstremnije primere. Tako je Sima Lozanić, koga hvalimo kao velikog hemičara, bio zaista veliki hemičar. Jer trebalo je uništiti freske srpskoga cara po tzv. grčkim manastirima po Makedoniji, što je Sima Lozanić i učinio. Prosipao je hemijske rastvore po freskama te se danas smatraju oštećenim od vremena. To nisu radili samo Turci. Zna se tačno po kojim je manastirima to činio Sima Lozanić. Zbog čega? Jer su to bili ćirilični zapisi, a Nijemci su o tome i tada razmišljali. Konzul ruski u Skadru kaže da je njegov kolega samo u jednom danu uništio sve ćirilične zapise u jednoj crkvi u Skadru. Znači to se radilo, uništavalo se. I zato mi ni danas ne možemo da istražujemo u tim predjelima, i danas je Srbima zabranjeno i da uđu u Makedoniju ili Albaniju. Ne možemo da istražujemo, a tamo se nalazi do 90 posto istorije o kojoj govori Miloš Milojević, kad spominje naše vladare od 5. do 12. vijeka.
Na kraju dolazimo i do Nemanjića. I tek tu se pošteni istraživač može šokirati i razočarati istovremeno, videvši kako smo i tu lagani i prevareni. Ja sam mislio da su katedristi bar tu ostavili čestice istine. Profesor Bođanski sa Moskovskog univerziteta, iz vremena kada je Miloš Milojević tamo studirao, spominje da su Ukrajinci večno zahvalni caru Dušanu Silnom, koji je razbio Tatare u jednoj bici i zaštitio ih od pogroma do kojih bi došlo da su ih Tatari nadvladali. Milojević je zato pored svih svojih djela napisao i jedno o Nemanjićima, koje je pružilo potpuno drugačiju sliku o prošlosti Nemanjića od one poznate nama. Da ona ne bi izgledala fantastična treba napomjenuti da se cijela naša istorija srednjeg vijeka zasniva na nekih 120 povelja i 10 novčića iz doba oblasnih gospodara.
Devedeset posto knjiga koje su istraživale bilo šta iz prošlosti srpskog naroda su zabranjene. Mi govorimo o istoriji srednjeg vijeka, a Dušanov zakonik nije sačuvan u originalu. To je tek posebna priča. Naime, taj Zakonik vodi direktno porijeklo iz vedsko-arijskog prava, iz Manuovog zakonika, kako je to je istražio veliki Ilija Živančević u svojoj Knjizi novom pokoljenju. Tako je došlo do toga da mi na osnovu Dušanovog zakonika koji nije sačuvan u originalu, i na osnovu svetosavskog Zakonopravila, koje je alfa i omega srpskih crkvenih zakona a od koga nisu prevedena ni dva lista od osam stotina postojećih, mi na osnovu neprevedenih i neobrađenih osnovnih podataka iz naše baštine zaključujemo o srpskom srednjem vijeku. Zato je i moguće da germanski katedristi tvrde da je Dušanov zakonik sastavljen od vizantijskog običajnog prava, od vizantijskog crkvenog prava i nešto malo srpskog običajnog prava. To je isto kao da kažemo da ovdje u Beogradu žive Srbi, Kinezi i Japanci. Istina je da 50 tačaka zakona pripada vizantijskom zakonodavstvu, no 150 pripada Manuovom. I to je Ilija Živančević lepo dokazao. U Manuovom zakoniku imate zapis: ako velikaš udari velikaša toliko i toliko da plati. Ista takva odredba uz drugačije nazive postoji i u Dušanovom zakoniku.
No, djelo Miloša Milojevića ne završava se ni sa Nemanjićima ni sa Dušanovim zakonodavstvom i sličnim. On dalje iznosi kapitalne istorijske činjenice o pogromima nad Srbima u 17. i 18. vijeku, na području tadašnje Ugarske. Sve u svemu Milojević je bio jedan ekstrem, ekstrem koji se nije stidjeo Nijemaca, Vatikana, sankcija, ovoga ili onoga, već se jednostavno zatvorio u sebe i radio svoj posao. Svi su ga pljuvali osim Pante Srećkovića i pojedinih njegovih kolega, profesora na Bogoslovskom fakultetu. A on je veličanstveno nastavljao da ide svojim putem i otkrivao stvari. I pet strana njegovog djela bilo je dovoljno za nečiji doktorat. Kad su naučnici konačno krenuli da istražuju ono što je on započeo, oni pametniji kao Svetislav Bilbija i Radivoj Pešić su iskoristili njegove napomene o, recimo, Srbima u Italiji i slične, i došli do svojih zaključaka. Po ovome ispada da je Miloš Milojević maltene unaprijed znao šta će biti otkriveno, pošto su se i njegove pretpostavke šta će se tek pronaći napodručju Italije i Balkana pokazale tačnim čitavih 70 godina poslije njegove smrti. I, umjesto konačnog zaključka o Milošu S. Milojeviću – velikanu srpske, evropske isvetske nauke – valja reći i ovo: nema ni jedne enciklopedije u ovoj zemlji koja ga spominje, niti kad je umro niti kad je rođen. Njegovo najvažnije djelo se ne spominje. Jednostavno, potpuno je izbrisan. U Akademiji nauka se razgovara o Društvu Sv. Save bez pomjena njegovog osnivača Miloša Milojevića. A koliko im je smetao dok je bio živ možemo naslutiti i iz zahtjeva austrijske i turske vlade Obrenovićima da ukinu Društvo Sv. Save. Očigledno, to Društvo i njegovog osnivača naši neprijatelji nisu smatrali bezazlenim. S druge strane mi cijenimo kao istoričara Stojana Novakovića koji je od najvećeg turskog koljača, jednoga paše, dobio medalju za naučna dostignuća. I to se smatra kritičkom istoriografijom, naukom, šta li. Uz to valja imati na umu da dok je i jedan autohtonista, ekstrem, živ, svi katedristi ćute. Tu se stiču i zavjera poricanja i zavjera ćutanja, ili da govorimo o programu, za one kojima se ne sviđa riječ zavera. Međutim kako koji autohtonista umre, oni pomole glave. Tako je Ilarion Ruvarac, najgori srpski monah svih vremena i austrijski agent, psovao majku Milošu S. Milojeviću, kad mu ništa drugo nije mogao. No ništa što su svi oni činjeli nije spriječilo da djelo Miloša Milojevića dođe do nas i danam pruži nadu da ćemo makar pokušati, i bar djelimično ako ne potpuno uspjeti, da nastavimo njegov naučni rad. Ovdje je prisutan g. Radovan Damjanović, koji je ušao duboko u logički sistem jezika, i ide Milojevićevim pravcem. Ovdje je prisutan g. RadovanTomašević, koji je rekao jednu sjajnu stvar. Naime, Arnauti tvrde da su njihovi zakoni od Leke Dukađina a ispada da su iz doba bronze, i da predstavljaju patrijarhalne zakone Srba. Znači, Milojevićevo djelo se nastavlja, daj Bože i da se ovekovječi, jer – i to ne kažem iz nacionalnog ponosa ili radi nacionalne obnove, već jednostavno zbog istine – samo istina o sebi može Srbima u ovom vremenu pružiti mogućnost da se nose sa istinskim neprijateljima, i lažnim prijateljima. Hvala vam.
Andrija Vujović rođen je 1977. Dubrovniku. Osnovnu i srednju školu završio u Herceg Novom. Studira istoriju na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Od novembra 2000. aktivista Otačestvenog pokreta Obraz. Idejni osnivač i prvi predsednik prve studentske pravoslovne organizacije na Beogradskom univerzitetu posle Drugog svetskog rata, Sveti Justin Filosof. Član SRPSKOG KLUBA. Živi u Beogradu.
